Το MBTI® (Myers-Briggs Type Indicator) είναι μία αξιολόγηση τύπων προσωπικότητας που έχει ως στόχο να καταστήσει σαφή και χρήσιμη για τον κάθε άνθρωπο
τη θεωρία των ψυχολογικών τύπων, όπως αυτή περιεγράφηκε από τον Carl G. Jung στο βιβλίο του «Ψυχολογικοί Τύποι» το 1921. Η ουσία της θεωρίας είναι ότι οι φαινομενικά μη σχετιζόμενες παραλλαγές στη συμπεριφορά είναι στην πραγματικότητα αρκετά τακτικές και σταθερές, λόγω των βασικών διαφορών στον τρόπο που ο κάθε άνθρωπος προτιμά να χρησιμοποιεί τις δύο νοητικές διαδικασίες (cognitive functions): το να λαμβάνει πληροφορίες (perceiving) και το να παίρνει αποφάσεις και να εξάγει συμπεράσματα (judging). Ο C.Jung δεν είδε τους τύπους σαν δυαδικότητες, αλλά σαν προτιμήσεις. Οι άνθρωποι κατέχουν και τις δύο πλευρές της διχοτομίας, απλά η ζυγαριά της προτίμησής τους, τι τους είναι πιο φυσικό και τους βγαίνει αβίαστα, γέρνει προς τη μία πλευρά.
Περίπου την ίδια χρονική περίοδο, από το 1919 η Katharine Cook Briggs και στη συνέχεια με την κόρη της Isabel Briggs-Myers έκαναν μία παρόμοια έρευνα. Μετά και τη μετάφραση του βιβλίου του C.Jung στα αγγλικά το 1923, η K.Briggs διαπίστωσε πως η προαναφερθείσα θεωρία έμοιαζε με τα δικά της συμπεράσματα, αν και πήγαινε σε μεγαλύτερο βάθος.
Μετά από εκτενή μελέτη της παρακαταθήκης του C.Jung, η Katharine Cook Briggs μαζί με την κόρη της Isabel Briggs-Myers διεύρυναν το ενδιαφέρον τους ως προς την ανθρώπινη συμπεριφορά και στόχευσαν στη δημιουργία μιας θεωρίας ψυχολογικών τύπων εύκολη και πρακτική στη χρήση της. Η πιο σημαντική προσθήκη αυτών είναι το τέταρτο γράμμα του τύπου, η τέταρτη διχοτομία, η οποία αναφέρεται στην προτιμητέα νοητική διεργασία ενός ανθρώπου ως προς το εξωτερικό του περιβάλλον.
Το MBTI® είναι ένα από τα πλέον διαδεδομένα ψυχομετρικά εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο coaching, καθώς βοηθά στη διευθέτηση θεμάτων όπως επικοινωνία (communication style), συναισθηματική νοημοσύνη (emotional intelligence), επίλυση διαφωνιών (conflict management), λήψη αποφάσεων (decision making), ανάπτυξη ηγεσίας (leadership development), αντίδραση σε καταστάσεις stress (reactions to stress), αλλαγή (change), ανάπτυξη των ομάδων (team development), εξέλιξη καριέρας (career development), κ.ά. Ενισχύοντας την αυτεπίγνωση, το MBTI® βοηθά έναν άνθρωπο να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και την ίδια στιγμή να εστιάσει πάνω στον τομέα στον οποίο θα ήθελε να εργαστεί ώστε να βελτιώσει. Τα αποτελέσματα του MBTI® πηγαίνουν πολύ βαθύτερα από τα 4 γράμματα του τύπου. Η επιπρόσθετη αξία του MBTI® είναι η δυναμική του τύπου (type dynamics) και η εξέλιξη του τύπου (type development). Η δυναμική του τύπου μπορεί να εξηγήσει γιατί ολόκληρος ο τύπος ενός ατόμου είναι σημαντικότερος από το άθροισμα των επιμέρους γραμμάτων και δύναται να προσφέρει βοήθεια στην κατανόηση της δυναμικής πλευράς του τύπου του κάθε ατόμου. Η εξέλιξη του τύπου σχετίζεται με την αλλαγή στη ζυγαριά της ισορροπίας μεταξύ των διαδικασιών που ένας άνθρωπος κάνει συνειδητά ή υποσυνείδητα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Γι’ αυτό το λόγο το MBTI® συνδυάζεται ιδανικά με μία στοχευμένη προσέγγιση θέσπισης στόχων, συνεπώς και με το Coaching.
Όπως για έναν δεξιόχειρα το να γράψει με το αριστερό χέρι είναι δύσκολο αλλά όχι ακατόρθωτο και το αντίστροφο, έτσι και ο MBTI® τύπος ενός ατόμου δε δείχνει τι μπορεί ή δε μπορεί να κάνει, αλλά ποιες είναι οι προτιμήσεις του στις τέσσερις διχοτομίες. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος ψυχομετρικό εργαλείο ούτε κάποιο που να είναι πανάκεια. Ο άνθρωπος είναι ένα πολυσύνθετο ον γι’ αυτό και καλό είναι να λαμβάνεται υπόψιν τόσο η κουλτούρα από την οποία προέρχεται όσο και η προσωπική του εμπειρία και η ατομικότητά του, τα οποία τον καθιστούν μοναδικό. Ο καθένας γνωρίζει καλύτερα τον εαυτό του και με τη βοήθεια του Coaching με MBTI® μπορεί να αποκτήσει μία πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση και να θέσει στοχευμένες δράσεις ώστε να διανοίξει ευκολότερα το δρόμο της επίτευξης των συνολικών στόχων του και της πραγματοποίησης του οράματός του.
Βιβλιογραφία:
1. The Myers-Briggs Foundation, https://www.myersbriggs.org/
2. Passmore J. (2012), “Psychometrics in Coaching: Using Psychological and Psychometric Tools for Development” 2nd edition, Association for Coaching, pp. 79-94
3. Briggs Myers I. & Myers P.B. (1980), “Gifts Differing: Understanding Personality Types”, CPP Mountain View California
4. https://eu.themyersbriggs.com/en/tools/MBTI/Myers-Briggs-history
Image by Unsplash
